Kapitalizm ve başımıza gelenler
Kusura kalmayın, son zamanlarda iki önemli kitap okudum. Cömertlikten Adalete (Generosity to Justice). 2023 yılında Ford Vakfı CEO’su D. Walker adında bir siyah Amerikalı tarafından yazılmış. Geçen yıl basılmış Kapitalizme Ne Oldu (What Went Wrong with Capitalism) ise Uluslararası Rockefeller Grubu’nun başkanı, Hintli göçmen R. Sharma tarafından kaleme alınmış. Hemen anladığınız gibi her iki yazar da susamlı kapitalist. Ancak kitaplarında dedikleri Hasta Siempre, hani o kumandan Che Guevera nakaratlı şarkı tutkunlarının dediklerinden, kızmayın yoldaşlar, çok daha toplumcu. Hem de söz ettiğim toplumculuk, insana insan diye saygılı bir toplumculuk.
Cömertlikten Adalete yazarı zenginlere şöyle sesleniyor. “Garibana yardım ettiğinizde ana amacınız bu dünyaya adınızı duyurmak, öbür dünyada mümtaz yerinizi sağlamak olmasın. Onun yerine öncelikle garibanın neden gariban olduğunu araştırıp bu nedeni ortadan kaldırmaya çalışın.”
Kitapta çarpıcı iki örnek verilmiş. Birincisi New York’taki ünlü, hemen tümüyle gelirleri düşük siyahların oturduğu Harlem’e ait. Meğer Harlem’in yıllarca hiç AVM’si yokmuş. Bunun temelinde de böyle bir AVM’nin hem pek müşterisi olmaz hem de sık yağma edilir korkusu yatarmış. Ancak yazarımızın da o yıllarda, içinde bulunduğu bir yardım grubu 1999 yılında Harlem’in ilk AVM’sini açmış. Sonrası tam bir başarı öyküsü. Kısa zamanda, ilk AVM’nin başına bir gelmediğini gören başka kuruluşlar da Harlem’de şubeler açmışlar ve bu fakir yörenin fakirliği giderek azalmaya başlamış.
Çok benzer bir örnek yine New York’tan ve şehrin Brownsville denilen fakir mi fakir, bunun yanında, bir yerde beklendiği gibi, her türlü suç oranı açısından adeta ülke şampiyonu bir ilçesine ait. Artık Ford Vakfı’nın........
© 12punto
