Yasa dışı işler ile mücadele
Kayıt dışı ile mücadelenin bir alanı da illegal faaliyetler ile mücadeledir. İllegal faaliyetlerle mücadelede illegal faaliyetler sonucunda elde edilen paranın legal sisteme girmesi gerekmektedir.
Yaratılan gelir ise ülkelere göre değişmekle beraber kara para olarak isimlendirilebilir. Kara para, kayıt dışı üretimin likiditeye dönüşen kısmı olup; kayıt dışı üretimde tekrar kullanılmasının yanında, rüşvet, lüks tüketim, taşınmaz mallara yatırım gibi kara parayı kolaylıkla masseden alanlarda da yaygın olarak kullanılmaktadır.
Bir gelirin kara para olarak nitelendirilmesi için şartların oluşmasından sonra kara paranın sisteme dahil edilmesi noktasında iki maddi unsur vardır. Maddi unsur literatürde iki seçimlik bir hareket olarak ele alınmaktadır. Buna göre maddi unsurun bir seçimlik hareketinde suç kaynaklı mal varlığının yurtdışına çıkarılması söz konusudur. Kara para aklama yöntemleri içinde paranın yurtdışına çıkarılması en bilindik yöntemlerden biridir. Kişi suç yolu ile kazandığı parayı bulunduğu ülkeden farklı bir ülkeye bankalar aracıyla değil fiziki olarak taşımaktadır. Bu taşıma işlemleri çeşitli araçlar, kuryeler veya kargolarla yapılabileceği gibi elektronik ortamda da yapılması söz konusu olabilmektedir.
Burada maddi unsuru oluşturan ikinci seçimlik olarak ele alınan yöntem ise suçtan kaynaklı elde edilen maddi gelirin kaynağını gizleme yoludur. Bu yöntemde kişiler elde ettikleri kara paranın kaynağını gizleyerek bu parayı meşru bir yolla elde edilmiş gibi gösterip mevcut parasal sisteme sokma arayışına girerler. Paranın meşru bir yolla elde edildiğini gösterebilme durumu ise birbirinden farklı pek çok işlemi gerektirmektedir. Bu yöntemin uygulanmasındaki aşamalar incelendiği zaman günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte kişilerin internet sitelerinden elde edilen gelirler gibi gösterme, internetten satış yaparak bu ürünlerin paralarıymış gibi gösterme ve benzeri pek çok yöntemle kara paralarını atladıkları görülmektedir.
Aklama sürecinin kavramak için konu, öncül suç ve suç geliri kavramları ile birlikte değerlendirilmedir. Genel olarak aklamadan bahsedebilmek için;
• Bir suç işlenmiş (Öncül Suç), bu suç sonuçlarında herhangi bir ekonomik değer elde edilmiş (suç geliri),
• Bu ekonomik değerleri yasa dışı nitelikten çıkarıp bunlara yasal görünüm kazandırmaya yönelik fiillerin işlenmiş olması gerekmektedir.
Sınırsız sayıda yöntemle aklama yapmak mümkün olmakla birlikte en çok kullanılan ve mücadele eden birimler arasında öğretici olabilecek nitelikte olan yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz:
• Fonların fiziken ülke dışına kaçırılması,
• Şirinler (smurfing) yöntemi,
• Parçalama (structturing) yöntemi,
• Vergi cennetleri (off-shore),
• Paravan (kâğıt üstünde ki ya da hayali şirketler),
• Oto-finans borç yöntemi (Loan-back),
• Döviz Büroları,
• Kumarhane ve gazinolar,
• Nakit para kullanan işyerlerin........
© 12punto
