Jevons Paradoksu, 1865 yılında Britanyalı ekonomist William Stanley Jevons tarafından ortaya atılmış bir kavramdır. The Coal Question (Kömür Sorunu) adlı kitabında Jevons, kömürün daha verimli kullanılması durumunda toplam kömür tüketiminin azalmak yerine artacağını savunmuştur. Bunun nedeni, yeni teknolojiler belirli bir kaynağın daha verimli kullanılmasını sağladığında, bu kaynağın kullanım maliyetinin düşmesi ve dolayısıyla kullanımının artmasıdır. Sonuç olarak, toplam kullanım azalmaz, aksine artar. Bu paradoksu sadece enerji tüketimiyle değil başka alanlarda gözlemlemek mümkündür. Örneğin, medya, iletişim ve teknoloji kullanımında da benzer şekilde ortaya çıkar. Yeni teknolojiler ve iletişim yöntemleri daha verimli kullanım vaat etse de, genellikle tasarruf yerine artan bir tüketimle sonuçlanır.

Matbaanın icadı ve baskı teknolojilerindeki gelişmeler, gazete, dergi ve kitap üretimini daha ekonomik hale getirdi. Mantıksal olarak bakıldığında, daha verimli baskı tekniklerinin aynı miktarda bilginin daha az kâğıt kullanılarak iletilmesini sağlaması nedeniyle kâğıt tüketiminin azalması beklenirdi. Ancak tam tersi yaşandı: Kitaplar, gazeteler ve broşürler daha ucuza üretilebildikçe, basılı materyallere olan talep arttı ve toplam kâğıt kullanımı hızla yükseldi. Benzer bir durum 20. yüzyılda ofislerde fotokopi makinelerinin yaygınlaşmasıyla da yaşandı. Belgelerin çoğaltılmasını daha kolay ve ucuz hale getiren bu teknoloji, kâğıt tüketimini azaltmak yerine dramatik bir şekilde artırdı. 21. yüzyılda ise dijitalleşmenin yaygınlaşmasıyla benzer bir eğilim gözlemlendi: “Kağıtsız ofis” söylemine rağmen kâğıt kullanımı ve yazıcı tüketimi azalmadı, aksine birçok durumda arttı.

İnternetin genişlemesi ve veri depolama ve sıkıştırma teknolojilerindeki yenilikler, bilgiye erişimi daha verimli ve hızlı hale getirdi. Ancak bu verimlilik, toplam veri kullanımında bir azalmaya neden olmadı. Aksine, internetin daha fazla kullanılmasıyla birlikte toplam veri tüketimi hızla arttı. Örneğin, 1990’ların sonlarında internet erişimi sınırlı ve yavaştı, bu yüzden kullanıcılar bant genişliklerini dikkatli kullanmak zorundaydı. Örneğin, çok düşük çözünürlüklü bir fotoğrafın bile İnternetten indirilmesi dakikalarca sürerdi. Daha sonra, sıkıştırma teknolojilerindeki gelişmeler ve fiber-optik ağlar sayesinde aynı miktarda bilgi daha düşük veri maliyetleriyle aktarılabilir hale geldi. Ancak bu durum internet kullanımında bir azalmaya neden olmadı; aksine, video akışı, yüksek çözünürlüklü içerikler ve büyük dosya indirmeleri yaygınlaştı. Günümüzde Netflix, TikTok ve YouTube gibi platformlar, veri verimliliğindeki ilerlemelere rağmen yıllık toplam veri........

© 12punto