menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

NATO nedir? Ne işe yarar?

25 14
28.02.2025

Türkiye’de ne zaman dış politika, ulusal savunma, ulusal güvenlik konuşulsa, doğal ve kaçınılmaz olarak ülkemizin NATO üyeliği de gündeme gelir. Gelmelidir de. Çünkü NATO; savunucularının, yandaşlarının, destekçilerinin iddia ettiği gibi, sadece savunma ve güvenlik temelli bir ittifak değildir. Çok daha ötesi, çok daha fazlasıdır. İdeolojik tercihleri, ekonomi politik öncelikleri olan bir örgüttür. NATO; ABD emperyalizminin saldırı ve işgal aygıtıdır. Öncelikli hedefi de, üye ülkeleri, ABD hizasında tutmak, ABD denetimi altında bulundurmak, sivil asker bürokrasi başta olmak üzere, iş dünyasından akademiye kadar çok geniş bir alanda ABD etkisine açık kılmaktır.

NATO; bir Soğuk Savaş örgütüdür. 2. Dünya Savaşı’ndan (1939 – 1945) kısa süre sonra, 1949 yılında, Kuzey Atlantik Antlaşması’yla, 12 üye (ABD, Kanada, İngiltere, Portekiz, Norveç, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, İtalya, İzlanda, Fransa, Danimarka) tarafından kurulmuştur. Kurucu metinlerde, ortak savunma, güvenlik ve işbirliğinin altı çizilmiş, dışarıdan gelebilecek saldırı riskinin azaltıldığı, 1. ve 2. Dünya Savaşlarında birbiriyle savaşan Avrupa’nın büyük devletlerinin bir araya geldiği vurgulanmıştır.

NATO; 1992 – 1995 yılları arasında ilk alan dışı harekâtlarını BM kararları ve yaptırımlarının denetimi ve uygulanması amacıyla Balkanlarda, Bosna’da yapmıştır. Sonrasında da 1999’da yine Balkanlarda bu kez Kosova’da görülmüştür. Kosova’daki NATO saldırıları, 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’daki en büyük askeri harekâttır. Üstelik Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi onayı alınmadan düzenlenmiştir.

Belirtelim, Yugoslavya’nın parçalanmasında büyük etkisi vardır ABD ve NATO’nun.

İttifakın özünü oluşturan antlaşmanın ünlü 5. maddesine göre, herhangi bir üyeye yönelen silahlı bir saldırı, ittifakın tüm üyelerine yönelmiş kabul edilir. 5. maddenin yürürlüğe konması halinde, tüm müttefik ülkelerin dayanışma ve işbirliği halinde yanıt verecekleri öngörülür. 5. madde, ittifak tarihinde ilk kez 11 Eylül 2001 tarihinde ABD’de ikiz kulelere yapılan terörist saldırı sonrasında, 12 Eylül 2001’de yürürlüğe konmuştur. Bu karar, 11 Eylül saldırılarının ABD dışından kaynaklandığı saptanıncaya kadar uygulanmamak şartıyla alınmıştır. ABD; 2 Ekim 2001 tarihinde, terörist saldırının failinin El Kaide terör örgütü olduğuna ilişkin kanıt ve bilgileri Kuzey Atlantik Konseyi’ne sununca, 4 Ekim 2001 tarihinde NATO üyeleri, teröre karşı, ABD öncülüğünde yürütülen faaliyetleri destekleyecek bir dizi önlem üzerinde karara varmışlardır.

Türkiye’nin NATO üyeliği ve Marshall Yardımı

Türkiye 1952 yılında üye olmuştur,........

© 12punto