menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Trump atıp tutuyor ama ya Çin olmasaydı…

14 14
27.04.2025

Trump’ın açıklamaları ve uygulamalarına baktığımızda kafalar karışıyor. Tam bir istikrarsızlık abidesi… İlk başlarda birçok iktisatçı, “ABD büyük bir devlettir” diye düşündü. “İkinci Dünya Savaşı sonrası doların egemenliği için kurduğu dünya düzenini değiştirmeye kalkarken elbette Trump’ın da bir bildiği vardır” diyorduk. Ancak zamanla Trump’ın geri adımları bu düşünceleri değiştirdi.

Evet ABD dünyanın en çok dış ticaret açığı veren ülkesi ve en büyük borçlu ülkesi. Ancak dış ticaret açığını kaparken de, borçlarını öderken de kendi parası dolarla ödüyor. Bu ödemeleri yaparken bir servet kaybına uğramıyor. Geliri düşmüyor. Dış ticaret açığını kâğıt basarak ödeyip ithal mallarla halkının refahını yükseltiyor. Buna rağmen Trump neden kalkıp dış ticaret açıklarına bakarak “Bütün dünya bizi sömürdü” diyebiliyor?

Sanki ABD, dünyanın her tarafına askeri alanlarda ve dış politikada burnunu sokan, ülkelerde iktidar değiştiren, askeri darbeler planlayan, iç savaşlar çıkartan, ülkelerin kaynaklarına el koyan, doların senyoraj hakkı ile dünyayı haraca bağlayan emperyalist bir ülke değil…

Trump’ın açıklamaları ve gümrük tarifelerini artırması, özellikle Çin’le ticaret savaşı dolara olan güvenilirliği azalttı. Doların rezerv para özelliğini tartışmaya açtı. Bu konuları geçtiğimiz haftalarda yazmıştık.

ABD kaynaklı 2008 finansal kriz patladığında, FED bilanço büyüklüğü 900 milyar dolardı. Büyük şirketler, bankalar, sigorta şirketleri art arda iflas ederken ABD çareyi dolar basmakta buldu. 900 milyar dolarlık FED bilanço büyüklüğü tam beş kat arttı 4.5 trilyon dolara çıktı. Ardından Covid 19 pandemisi geldi. Hem FED hem de diğer merkez bankaları karşılıksız para basmaya başladılar. FED bilanço büyüklüğü neredeyse 9 trilyon dolara kadar dayandı. ABD, ekonominin girdiği kriz dönemlerinde dolar basarak dünyaya “enflasyon” ihraç ediyor.

Burada soru şudur? Başta FED olmak üzere tüm merkez bankaları 2008 ve 2019’da çılgınca para basarken, 2000’den........

© 12punto