Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan her istatistiksel veri kamuoyunda farklı tepki ve yorumlara yol açıyor. Açıklanan makroekonomik verilerden toplum nezdinde en tartışmalı olanlar enflasyon ve işsizlik verileri üzerinde yoğunlaşıyor. Çalışmak isteyen ancak iş bulamayan kişilerin oluşturduğu bir durum olan işsizlik, ekonomik ve sosyal yapıyı derinden etkileyen kritik bir makroekonomik göstergedir. Ekonomik, sosyal ve kişisel birçok faktörden etkilenen, açık, gizli, doğal, yapısal, mevsimsel, geçici, teknolojik ve konjonktürel birçok türü olan işsizlik Türkiye’de son yıllarda farklı dinamiklerden etkilenerek çeşitli dalgalanmalar göstermektedir.

TÜİK'in 10 Ocak 2025 tarihinde yayımladığı Kasım 2024 Hanehalkı İşgücü Araştırması'na göre; dar anlamda işsizlik oranı %8,6 (3,1 milyon kişi) olarak gerçekleşmişken, geniş anlamda işsizlik, yani mevsim etkisinden arındırılmış atıl işgücü oranı (,2 (11,4 milyon kişi) seviyesine ulaşmıştır. Son iki yılda dar tanımlı işsizlik sayısı 491 bin kişi azalmış görünse de, geniş tanımlı işsiz sayısı 3,6 milyon kişi artmıştır. Bu durum, dar ve geniş tanımlı işsizlik oranları arasındaki farkın açılmasına yol açmıştır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2014 yılında %9,9 olan işsizlik oranı, 2019 yılında ,7 ile zirve yapmıştır. 2020 yılında COVID-19 pandemisinin etkisiyle ,2 seviyesinde gerçekleşen işsizlik oranı, 2021'de ,0, 2022'de ,4 ve 2023'te %9,2 olarak kaydedilmiştir.

TÜİK, referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan kişilerden iş aramak için son dört hafta içinde aktif iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki kişileri işsiz olarak dikkate almaktadır. Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2024 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre 84 bin kişi azalarak 3,1 milyon kişi olmuştur. İşsizlik oranı ise 0,1 puan azalarak %8,6 seviyesinde gerçekleşmiştir. İşsizlik oranı erkeklerde %7,0 iken kadınlarda ise ,7 olarak tahmin edilmiştir.

Dar anlamda işsizlik %8,6 olarak gerçekleşirken, mevsim etkisinden arındırılmış atıl işgücü oranı (zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı) olarak ifade edilen geniş anlamda işsizlik ise (,2 olarak tahmin edilmiştir. Böylece geniş tanımlı işsizlik oranı ile dar tanımlı işsizlik oranı arasındaki puan farkı açılma eğilimini sürdürmektedir.

Dar tanımlı işsizlik oranının düşüyor gözükmesinin temel nedeni TÜİK hesaplama yönteminin eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Dar tanımlı işsizlik hesaplama yöntemi zamana bağlı eksik istihdamı, ümitsiz işsizleri ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanları kapsamamaktadır. Ancak geniş tanımlı işgücü hesaplamasında zamana bağlı eksik istihdam, ümitsiz işsizler ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar da işsiz olarak kabul edilmektedir. Diğer bir deyişle; işsiz olduğu halde son 4........

© 12punto