Oruç kelime kökeni itibariyle “bir şeyden uzak durmak, bir şeye karşı kendini tutmak” anlamına gelir, uzak tutulacak olanların içerisinde yemeğin olduğunu biliyoruz, peki hayatın içinde başka uzak durulması, insanın kendini tutması gereken durumlar yok mudur?

Eğer orucu diyete indirgeyeceksek bu soruya olumsuz yanıt verebiliriz. O vakit oruçtan maksat yalnızca yemek saatleri olur. Buna göre Tanrı belirli günlerde yemek vakitlerini yeniden düzenlemiştir. Oysa bu durumun kabulü olası değildir. Çünkü insan mana arayışında olan bir canlıdır, şuurludur, yaptıklarının bir hikâyesi, kendi içinde anlamı ve sebebi vardır. O sebepler bütünü içerisinde yaşam bulur yapılanlar. O vakit, orucun yemeği aşan bir anlamlı derinliği olmalıdır. Tanrı’nın oruçlu ilgili muradı elbet yemek olamaz.

Peki, nedir bu derinlik?

İslam Peygamberinin oruca dair söyledikleri ile başlayalım isterseniz. Peygamberin bu noktada şöyle söylediği rivayet edilir: Oruç sahibini koruyan bir kalkandır. Oruçlu, saygısızlık yapmasın, ahlaksızca konuşmasın. Eğer biri kendisiyle dövüşmeye veya sövüşmeye kalkışırsa, iki defa ‘Ben oruçluyum’ desin. (Buhari, Savm, 2)

Sanırım bu sözler üzerine birkaç kelam etmek gerekiyor. Saygıyı, genel olarak “İnsanlara kendisinin önemsendiğini ve değer verildiğini gösteren söz ve davranışlar bütünü” olarak tanımlayabiliriz. Buradan baktığımızda insanları değersizleştiren, hayata ve ülkesine karşı yabancılaştıran, önem duygusunu zedeleyen bütün davranış, politika ve uygulamalar “saygısızlık” dairesi içerisinde görülebilir. Nitekim saygı yalnızca bireysel yaşam alanı içerisinde anlam bulan bir olgu değildir. Sosyolojik olarak saygının karşılığı, düzeyli, anlamlı ilişkiler bütünün hâkim olması ve politika yürütücülerinin en azından bu doğrultuda bir çalışma yürütmesidir. Dolayısıyla toplum kurallarının ihlal edildiği bir yerde “saygıdan” bahsetmek mümkün olmayacaktır. Söz konusu rivayete geri dönersek, orucun manası aynı zamanda saygıdır, ahlaksızca konuşmalardan, sözlü ya da fiili kavgadan uzak durmaktır. O........

© 12punto