menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Bir isimden ötesi: Abdullah B. Sa'd B. Ebu Serh

22 17
16.06.2025

Tarihte bizi şaşırtan olaylar ve o olayların yankı bulduğu zamanlar olabilir. Sesli biçimde ifade etmiyor olsak bile içten içe şaşırır, tarihin o vakitleri karşısında sessiz kalmayı yeğleriz. Kimi zaman aidiyet duygusundan, kimi zaman uzun yıllar özenle ördüğümüz bağın kıymetinden zamanın o hassas vaktine dokunamayız. Dini bağlılıktan tutun, ideolojik mensubiyete kadar bir dizi varoluş hali bahsettiğimiz sonucu yaratır.

Dokunmadığımız, tartışamadığımız tarihin hakikatini değil mensubiyetini temsil edebiliriz. Korku, endişe, konfor, rant ve bir dizi sebep buna neden olur. Sessizliğin ardında büyük çığlıklar, büyük gürültüler vardır aslında. Onaylamak değil anlamak için de metnin arkasında, dilin gerisine bakmak lazım.

Sözünü ettiğim o tarihten bir ismi bugün yazıma konuk etmek istedim. İslam tarihinin bence üzerinde durulması gereken isimlerinden biri o: Abdullah b. Sa’d b.Ebu Serh.

İslam Peygamberine oldukça yakın isimlerden biri olan Abdullah ile ilgili İslam Ansiklopedisi detaylı bilgilere yer vermemiş. Belki de hakkında kayda geçen çok bilgi yok. Her iki durumda kendi içinde sorgulamaya açık tabi. Madem Peygambere bu kadar yakın biriyse neden hakkında geniş bilgilere sahip değiliz.

Peygambere yakınlığı kısmını açıklamadım biliyorum. Yakın çünkü, Peygamberin vahiy katiplerinden birisi kendisi. Ayetleri yazıya geçiren bir isimden bahsediyoruz. Konu da tam burada anlam ve önem kazanıyor işte. Abdullah vahiy kâtibi oluyor ama sonrasında hikaye farklı yerlere eviriliyor; tarihin “hassas” alanlarından biri de burada başlıyor.

Hikayenin nasıl devam ettiğine Abdullah’ın yaşadıklarına geleceğim ama ona geçmeden vahiy katipleri ile ilgili birkaç bilgi vermek istiyorum. Dediğim gibi ayetleri yazan sahabilere verilen bir isim vahiy katipliği. Sayısı konusunda tam bir mutabakat yok kırk üçe kadar çıkarılmış bu sayı. Vahiy katipleri dışında bir de katipler var. 14.yüzyıl fakih ve tarihçilerinden İbn Seyyidünnas Hz.Muhammed’in katiplerinin kırk olduğunu söylerken bu listeye Hz.Ali’yi dahil etmemiş. Öte yandan Ebu Süfyan’ın oğlu Muaviye ve Yezid bu listede yer almış. Genel tarih aksini söylüyor........

© 12punto