Kira artışı, kanuni sınır ve kira savaşları
Konut krizi, üretim krizi, finansal kriz ve Dünya genelinde ticaret savaşları sonucu kiracılarla ev sahipleri arası husumetler çığ gibi büyüdü.
Esasında taraflar arası kavganın temelinde ekonomik darboğaz belirleyici. Ekonomiyi düzeltmek zor olduğundan ve zaman aldığından, bu ekonomi-politik sorun hukuksallaştırılıyor. Böylelikle, sanki mesele ''ev sahiplerinin paragözlüğü'' veya ''kiracıların insafsızlığı'' yaftalamalarıyla anılan tarafların mahkeme önünde hesaplaşmasıyla çözülebilirmiş gibi geliyor.
Ekonomi-politik meselelerin hukuka hapsedilmesi, tarafları edilgenleştiriyor, gerçek çözümü erteliyor. Öte yandan, hukuksallaşmanın ekonomiye etkisi oluyor. Sözgelimi, mahkemeler dava yüküyle karşı karşıya kalıyor. Alacaklılar alacaklarına kavuşamıyor; borçlular borçlanmaya, sorunu ertelemeye çalışıyor. Mesele hukuk dışı, hatta edep dışı yöntemlerle çözülmeye çalışılıyor.
Kiracı-Evsahibi savaşlarına set çekmek amacıyla 11 Haziran 2022 tarihli 31863 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Borçlar Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'a eklenen geçici maddeyle konut kiraları bakımından kira artışları % oranı ile sınırlandırılmıştı. Bu sınırlandırma, hem TÜFE'nin 12 aylık ortalamalarına göre değişim oranının uygulanmasına hem de ev sahibi baskısıyla kira artışı yapılmasına engel anlamına geliyordu. Bu düzenleme 1 Temmuz 2024 tarihinde son bulmuştur.
Düzenlemenin amacına baktığımızda, kiracıları ekonomik buhrana karşı korumak ve konutsuz kalma korkusuyla ev sahiplerinin fahiş kira artışlarına karşı acil bir tedbir koymak olduğunu anlayabiliyoruz. Bu tarihler arasında da pek çok kira ilişkisinde artışlar bu kanuni haddin ötesine geçmiştir. Bunun nedeni nadiren kiracının ''insafı'' olarak yorumlanabilir. Gelgelelim, çoğu durumda, ev sahibinin tacizinden, baskısından korkan kiracıların ''huzurla'' ilişkiyi sürdürme çabasının etkili olduğunu........





















Toi Staff
Penny S. Tee
Gideon Levy
Sabine Sterk
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein