Çin Seddi’ni bir kez daha tırmandım.

İş görüşmeleri için Hong Kong’un finans sokaklarını, Shenzhen’in laboratuvarlarını, Tianjin’in limanlarını, Şanghay’ın gökdelenlerini geride bırakıp nihayet Pekin’e geldim—1989’dan bu yana yaşadığım, çalıştığım, diplomatlık yaptığım, dost biriktirdiğim şehir.

Bu kez yanımda özel bir yol arkadaşı vardı: Eşim Aynur. Onun Çin’e ilk gelişi, ama benim Çin Seddi’ne en az 40’ıncı çıkışım. On yıllar boyunca devlet heyetleri, bakanlar, iş insanları, büyükelçilerle çıktığım o taş basamakları bu kez sevdiğimle yürümek, tarihle kişisel anılarımı yeniden buluşturdu.

Badaling’in rüzgârı yüzümüze vururken düşündüm: Seddi her ziyaret eden kişi başka bir şey görür.

Kimi taş, kimi imparatorluk, kimi tarih…

Ben ilk kez geldiğimde iki yaşındaki oğlumu kucağımda taşıyarak saatlerce tırmanmıştım.

Bazen görevin, bazen merakın, bazen misafirlerin peşinden…

Ama bu defa Aynur’un şaşkınlığı, yorulsa bile gözündeki hayranlık, o duvarın aslında nasıl “insanın sınırını zorlayan bir cesaret anıtı” olduğunu bir kez daha hatırlattı.

Bugüne kadar 200 milyonun üzerinde insan bu duvarı gördü.

300’den fazla devlet başkanı burada poz verdi. Ay’dan görüldüğü efsanesi hâlâ turist rehberlerinin en sevdiği süs…

Ama Seddi asıl ilginç kılan efsaneler değil; devlet aklının, korkunun ve stratejinin taşlaşmış hâli olması.

Ve yıllardır tartışılan o soru yeniden karşımıza çıkar: Çin Seddi gerçekten Türklere karşı mı yapıldı?

MÖ 3. yüzyılda Çin’in ilk imparatoru Qin Shi Huang, ülkeyi tek çatı altında birleştirdiğinde kuzeyden gelen akınlar durmak bilmiyordu. Bozkır orduları yıldırım hızıyla saldırır, yağmalar, geri çekilirdi.

Tarım imparatorluğu bu hareketliliğe ayak uyduramıyor, sınır eriyordu.

Çin Seddi tam da bu........

© 10 Haber