Adalet istatistikleri üzerinden yargımızın halini konuşmaya devam ediyoruz.

Dün anlatmaya çalıştım, ülkemizde yargılama süreleri kabul edilemeyecek kadar uzun.

Ülkemizde bir ceza yargılaması, Adalet Bakanlığı’nın verdiği rakamlara göre ortalama 1294 günde, yani 3 yıl ve 199 günde tamamlanabiliyor.

Dün hatırlattım, yargı ceza yargısından ibaret değil. Hukuk mahkemeleri ve idari mahkemeler de var, hepsinde bu süreler çok uzun.

Ama ben ceza yargısının üzerinde özellikle duruyorum; çünkü Türkiye’de yargı ile ilgili her türlü tartışmayı en çok bu yargı türü üzerinden yapıyoruz.

Ceza yargılamasında süreç, Cumhuriyet Savcılıklarının soruşturma açmasıyla başlıyor. Savcılıkların elinde dosya sayıları çok fazla ama ben toplam dosya sayısına değil savcılıkların ortalama 160 gün harcayıp karara bağladıkları dosya sayılarına bakacağım.

Savcılıklarımız 2023’te 5 milyon 180 binden fazla dosyayı karara bağlamış; 2024’te bu sayı artmış 5 milyon 576 binin üstüne çıkmış.

Kabaca şunu söyleyebiliriz: Savcılıklarımız ortalama 160 gün soruşturma yaptıktan sonra karara bağladıkları dosyaların dörtte birinden biraz fazlasına kamu davası açıyor. Tam sayısıyla, 2023’te karar verilen dosyaların yüzde 26,8’ine, 2024’te ise yüzde 27,5’ine kamu davası açmışlar.

Şunu unutmayın: Hakkınızda savcılık soruşturması açılması demek, bazen sizin tutuklanmanıza, bazı haklarınızın kısıtlanmasına veya mesela telefonunuzun dinlemeye alınmasına vs sebep olan şeylerin başlaması demek. Ve siz 160 gün boyunca soruşturuluyorsunuz ama işte görüyorsunuz dört kişiden sadece birine dava açılıyor, geri kalan üç kişi uzun süre şüpheli kalıyor, bu şüphelilik hali de onlarla ilgili kayıtlara geçiyor, hayatları boyunca karşılarına çıkabiliyor. Yani bu insanlar hiçbir zaman tam olarak aklanmış sayılmıyorlar.

Kamu davası açılınca ne oluyor, gidiyosunuz ve bir ceza mahkemesinde yargılanıyorsunuz. Ceza mahkemelerimiz 2023’te 2 milyon 2 binden fazla, 2024’te ise 2 milyon 186 binden fazla davayı karara bağlamış. Ülkemizde ceza yargılaması ortalama 238 gün sürüyor. Bunca süre devam eden, en azından avukat masraflarına ve onca strese mal olan bu davaların yine kabaca dörtte biri beraatle sonuçlanmış. Mahkumiyet oranı ise yüzde 68 mertebesinde.

Aslında mahkemelerin verdiği bazı beraat kararları için de geçerli ama esas mahkumiyet kararlarının tamamının önce........

© 10 Haber