Başkasının arazisinde kamp yapma hakkı!
Öyle bir ülkede yaşıyoruz ki, bazen dünyada olan biteni kavramakta zorluk çekiyoruz. Pek çok şeyi zihnimizde normalleştirmişiz. Mesela, deprem toplanma alanlarını otopark haline getirebiliyoruz. Toplanma alanı tabelası ile park etmiş otomobiller yan yana var olabiliyorlar. Ya da, şehrin ortasındaki az sayıda nefes alma alanlarından biri olan bir parkı yok edip yerine tarihi bina görünümlü alış-veriş merkezi inşa etmeyi tasarlayabiliyoruz. Anayasa’nın ve ilgili yasasının koruması altında (Anayasa 43. Madde ve Kıyı Kanunu), “herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık” olması gereken kıyılarımızı, oteller, restoranlar, siteler, “beach club”lar, spor tesisi görüntülü yeme-içme-eğlenme mekanları, eğitim merkezi görüntülü polis, asker, devlet memuru tatil kampları ile “eşit ve serbest kullanıma” kapatabiliyoruz.
Oysa adamların bir Anayasası bile yok ama başkasının arazisinde izinsiz kamp yapmanın “doğadan yararlanma hakkı” kapsamına girdiğini yüksek mahkeme kararıyla tescil edebiliyorlar.
Geçtiğimiz günlerde İngiltere’de, Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi, milletçe aklımızın almayacağı bir karara imza attı. Milyoner bir arazi sahibine ait topraklarda, doğaseverlerin kamp yapmasının (Wild Camping) engellenemeyeceğine hükmetti.
Öyküyü en başından anlatmakta yarar var.
İngiltere’nin Dartmoor yerleşim bölgesinde (Güney Batı İngiltere) 1985 yılında bir yasa çıkarıldı. Dartmoor Ortak Arazileri Yasası (Dartmoor Commons Act), bölgedeki tüm arazilerde (özel mülkler dahil) “açıkhava dinlenme etkinlikleri”nin yapılabilmesini, ancak bu arazilere ya yürüyerek veya atla ulaşılması gerektiğini (yani motorlu taşıtla girilemeyeceğini) öngörüyordu. Bu etkinlikler için arazi sahibinden izin almak gerekmiyordu. Çevreye, çitlere vb zarar verilmemesi dışında bir sınırlama getirilmemişti.
Konuyu daha iyi anlayabilmek için Birleşik Krallık özelinde çok büyük arazilerin özel mülk olabildiğini bilmekte yarar var. Yani, kimi yerlerde özel arazilere girmeden doğa yürüyüşü bile yapmak mümkün olamayabiliyor. Öte yandan, açık hava etkinliklerinin arazi sahibini rahatsız etmeden, hatta “gözüne görünmeden” yapılabilmesi mümkün.
Bu büyük arazi sahiplerinden biri de milyoner “hedge fund” (alternatif bir yatırım fonu türü) yöneticisi Alexander Darwall’dı. Dartmoor’un en büyük altıncı toprak sahibi olan Darwall, 2013 yılında güney Dartmoor’da bulunan yaklaşık 4000 dönümlük Blachford arazisini satın almıştı. Bu arazide sülün ve geyik avı ile arazinin bir kısmında tatil yapılabilmesine yönelik hizmetler sunuyordu.
Kendi arazisinde izinsiz kamp yapan doğaseverlerden rahatsız olan ve konuyu mahkemeye taşıyan Darwall, bu davayı kaybedeceğini ve kaybetmekle kalmayıp, kendi bölgesiyle sınırlı olan doğa kampı hakkının tüm İngiltere’ye yayılma ihtimalinin önünü açacağını hiç düşünmemişti her halde.........
© 10 Haber
